Neto : Penjaga Gol import Sabah menang pingat emas Olimpik Moskow.

Oleh :  Harith Faruqi Sidek

Tahukah anda, bekas Penjaga Gol pasukan Sabah yang berasal dari Czechoslovakia ( kini Republik Czech), Jaroslav Netolicka merupakan sebahagian daripada pemain skuad bolasepak Czechoslovakia yang memenangi Pingat emas Sukan Olimpik Moskow tahun 1980. Beliau yang merupakan penjaga gol kedua pasukan itu menyertai pasukan semi-pro Sabah pada tahun 1990 bersama dua lagi rakan senegara, mendiang Janu Miroslav dan Denk Miroslav. Netolicka Jaroslav yang berusia 36 tahun ketika itu merupakan pemain import paling berusia dalam liga semi-pro 1990.

R.Arumugam : hilangnya lagenda bolasepak Malaysia.

Oleh: Harith Faruqi Sidek

Penjaga Gol utama pasukan kebangsaan yang berjaya melayakkan diri ke Sukan Olimpik Moskow 1980, Rengasamy Arumugam atau R. Arumugam meninggal dunia pada 18 Disember 1988. Mendiang maut akibat kemalangan jalanraya ketika dalam perjalanan pulang ke kediamannya di Pandamaran Jaya, Klang dari Pusat bandar. Ketika melalui lebuhraya di Petaling Jaya, beliau hilang kawalan keatas kenderaannya, Ford Telstar TX5, lalu terbabas dan terbalik. Ketika kejadian, mendiang berusia 35 tahun.

Arumugam yang mendapat jolokan 'Spiderman' mula beraksi bersama pasukan Selangor pada tahun 1972 dan setahun kemudian dipanggil menyertai pasukan kebangsaan. Sepanjang kerjaya beliau, Arumugam pernah mendapat tawaran menjadi pemain profesional sebanyak dua kali, iaitu pada tahun 1973 dari pasukan Seiko F.C ( Hong Kong) dan Young Boys of Berne
(Switzerland) pada tahun 1981, namun tidak menjadi kenyataan.

Sumber:

____ ( 19 Dicember 1988) Aru dies in accident, The Straits Times.

____ ( 19 December 1988) A great loss to soccer, The Straits Times

____ ( 19 December 1988) A Smile is lost, The Straits Times

____ ( 20 December 1988) The last farewell to 'spiderman', The Straits Times.

Alfonso Chan ( 19 December 1988) a loss to soccer, The New Paper

T. Selva ( 2 November 1981) Profesional offers: i'll go if the offer is good, The Nation.

Zulkifli Mohamad ( 19 December 1988) 'Spiderman' Arumugam dies in crash, New Straits Times.

Setelco: Jenama telefon pertama UKM.

Oleh:  Harith Faruqi Sidek

Set telefon ini pernah digunakan oleh pengurusan Universiti Kebangsaan Malaysia sewaktu di kampus Lembah Pantai dan nombor rasmi UKM yang pertama ialah 03-54644.

Pada set telefon jenama Setelco ini tertera logo JT, iaitu Jabatan Telekom Malaysia (ditubuhkan tahun 1946) sebelum ianya diswastakan pada tahun 1987 dan dikenali sebagai Syarikat Telekom Malaysia (STM), kemudiannya me jadi Telekom Malaysia Berhad (TM).

Set telefon ini kini dipamerkan di Galeri Tuanku Canselor, aras 2, Bangunan Canselori.

Rujukan:

___ (27 januari 1970).Hallo 03-54644 sini UK lembah pantai. Berita Harian, p.10.

Muzium Warisan Akademik, UKM.

Neto dan Stromsik : Penjaga Gol kebangsaan Republic Czech dalam liga Malaysia.

Liga Semi-Pro Malaysia pernah menemukan dua orang Penjaga Gol bertaraf antarabangsa dari Czechkoslovakia ( kini Republik Czech). Netolicka Jaroslav yang mewakili Sabah dan Karel Stromsik yang mewakili Selangor. Kedua pemain ini pernah berada didalam satu pasukan dalam liga Czechkoslovakia, Dukla Praha.

Keduanya juga mempunyai pengalaman menarik di peringkat antarabangsa, Netolicka Jaruslav merupakan sebahagian dari skuad bolasepak Czechkoslovakia yang memenangi pingat emas sukan olimpik moscow 1980, sementara Karel Stromsik pula bersama pasukan tersebut di kejohanan Piala Dunia 1982 di Sepanyol, menariknya, kedua mereka merupakan penjaga gol kedua dibelakang Stanislav Seman.

Selepas Stromsik, seorang lagi penjaga gol import pasukan Selangor yang pernah beraksi di Piala dunia ialah Peter Disztl, beliau mewakili pasukan Hungary di Piala Dunia 1986.

Rujukan:

Lazarus Rokk (11 August 1991) The likas advantage: sabah must use it to beat selangor tonight, NST.

Shukri Hadafi Aziz, kanak-kanak pintar tahun 70an...apa kisah beliau hari ini?

Shukri Hadafi bersama Jins Shamsudin dalam filem 'Menanti Hari Esok' tahun 1977.

Mohamed Shukri Hadafi Aziz, kanak-kanak pintar yang menjadi fenomena di Malaysia sekitar tahun 70an. Beliau yang pada ketika berusia 4 tahun telah menunjukkan keupayaan luar biasa kerana mampu mampu membaca dengan lancar. Shukri merupakan anak kepada Aziz Kechik, seorang peneroka di Felda 12, Jengka, Pahang. Beliau kemudiannya telah diserahkan sebagai anak angkat kepada pasangan yang tinggal di Merbau Pulas, Kedah (NST, 1987).

Keupayaan luar biasa bagi seorang kanak-kanak berusia 4 tahun itu telah menyebabkan beliau menerima pelbagai insentif dan ganjaran, antaranya ialah pingat Hang Nadim. Yang paling menarik barangkali, beliau turut diambil berlakon dalam filem 'Menanti Hari Esok' pada tahun 1977, bersama bintang filem ternama pada ketika itu, seperti Jins Shamsudin, Sarimah dan Noor Kumalasari. 

Mohamed Shukri meneruskan kecemerlangan dalam pembelajarannya apabila memperolehi Gred 1 dengan 16 agregat, dalam peperiksaan SRP pada tahun 1985 (Chiang Siew Lee, 1988). Namun, mendung hitam menyelubungi hidup beliau selepas itu, persengketaan dengan keluarga angkatnya telah menyebabkan beliau bertindak meninggalkan alam persekolah ketika berada di tingkatan empat, Sekolah Menengah Kuala Ketil, Kedah. Beliau dikatakan meneruskan kelangsungan hidupnya dengan melakukan pelbagai pekerjaan di Kuala Lumpur, sebelum kembali ke Kuala Ketil sebagai penebar roti canai setelah percubaannya untuk melanjutkan pelajaran ke institut pengajian tinggi menemui jalan buntu akibat kekangan kewangan serta masalah peribadi (Noor Azmah Ibrahim, 1997). 

Nasib malang beliau itu kemudiannya telah sampai ke pengetahuan Prof. Diraja Ungku Aziz, lalu Shukri diambil sebagai 'anak angkat' dibawah Projek Baka, satu program dibawah Universiti Malaya bagi kanak-kanak pintar.

Rujukan:

____ (22 July 1987) Professor appeals for help for neglected 'wonder boy', The Straits Times.

____ (27 July 1987) Gifted boy Shukri wants another chance, New Straits Times.

____ ( 28 Oktober 2012) Genius tidak semestinya sempurna, Utusan Malaysia.

Chiang Siew Lee (31 Disember 1988) Catering to gifted children, News Straits Times.

Noor Azmah Ibrahim ( 25 Januari 1997) 'Sufiah Farooq' ramai di Malaysia, Utusan Malaysia.

Jurgen Klopp pernah minati Akmal Rizal Ahmad Rakhli ?

Pengurus baru Liverpool FC, Jurgen Klopp suatu ketika dahulu dikatakan pernah berhasrat menawarkan tempat buat bekas pemain kebangsaan, Akmal Rizal Ahmad Rakhli untuk beraksi dalam pasukan bimbingannya, Mainz 05. Keputusan itu dibuat selepas beliau menyaksikan aksi Akmal didalam perlawanan ujian di Mainz pada 26 September 2001. Klopp yang pada ketika itu merupakan ketua jurulatih Mainz 05 dilaporkan berminat untuk menjemput Akmal menyertai kem latihan pasukannya selama 6 minggu sekitar bulan mac 2002, iaitu selepas berakhirnya musim bolasepak 2001/2002 di Jerman. Selain Mainz 05, sebuah lagi kelab yang menyatakan minat terhadap Akmal ialah Eintract Frankfurt.

Namun ianya tidak menjadi kenyataan, Akmal yang pada ketika itu merupakan pemain skuad bawah 23 kebangsaan akhirnya memilih untuk beraksi bersama pasukan negeri kelahirannya, Kedah Darulaman yang beraksi dalam liga Perdana Dua. Kehadiran Akmal di Jerman adalah sebagai usaha FAM untuk memberi peluang kepada beliau menimba ilmu dan pengalaman di peringkat antarabangsa dan dalam pada masa yang sama mengintai peluang menyertai pasukan dalam liga Jerman. Beraksi didalam pasukan luar negara bukanlah sesuatu yang asing bagi Akmal, beliau sebelum ini pernah beraksi di Perancis bersama pasukan RC Strasbourg dan FCSR Haguenau.

Selain Akmal, tiga lagi pemain yang berada dalam program ini ialah Juzaili Sameon, Irwan Fadli Idrus dan Kamarulzaman Hassan, mereka turut bersama Akmal dalam pasukan kebangsaan yang memenangi pingat Perak di Sukan Sea XXI. Pemain-pemain ini berada di Jerman selama 10 hari dan menyertai latihan bersama 7 pasukan liga Jerman, iaitu Bayer Leverkusen,Eintract Frankfurt, Karlsruher S, Rot-Weiss Oberhausen,Mainz 05, Darmstadt 98 dan Borussia Fulda.

Rujukan:

Asrol Awang (11 Disember 2001) Akmal masih menanti, Berita Harian.

Lee Keng Fatt (26 Disember 2001) Kamarulzaman excited abaout second chance, New Straits Times.

Mohd Rafi Mamat (21 September 2001) Empat pemain cemerlang dihantar berlatih di Jerman, Berita Harian.

Zairee Zahir (29 September 2001) Akmal, Juzaili pikat dua kelab Jerman, Berita Harian.

Zairee Zahir (24 Oktober 2001) Obermann minta Akmal realistik, Berita Harian.

Perpustakaan Awam pertama di Kelantan.

Perpustakaan Awam pertama di Kelantan. Kota Bahru Carnegie Public Library yang dibuka pada tahun 1938 dengan kos 1000 pound sterling hasil sumbangan Carnegie Corp. yang diasaskan oleh Andrew Carnegie seorang ahli perniagaan serta dermawan berbangsa inggeris.

Sumber:

Hedwig Anuar. Blueprint for Public Library Development in Malaysia. Kuala Lumpur: PPM. 1968.

Malaysia to lose Carnegie library (18 March 1982), Spokane Chronicle.

Bila Kajang menjadi 'hub' peniagaan Satay?

Tahun 1965, peniaga satay kajang mula berniaga di gerai berkelompok ditengah pekan Kajang, sebelumnya para peniaga ini berniaga satay dengan menggunakan kereta tolak atau menumpang di kaki lima premis perniagaan. Padanan Satay Kajang dan Air Tebu yang popular hingga ke hari ini juga diperkenalkan, para peniaga juga mulai menggunakan pembakar satay elektrik. 

Sumber:

Gerai2 Sateh Kajang dapat sambutan para pelanchong ( 2 Julai 1965), Berita Harian.

Jalan raya pertama di Kampung Sungai Ramal Dalam.

Jalan raya pertama di kampong Sungai Ramal Dalam siap dibina pada tahun 1967 dengan belanja sebanyak RM45 ribu. Jalan sepanjang 1.6 kilometer itu menjadi laluan utama di kampong berkenaan yang mempunyai penduduk seramai 2000 orang pada ketika itu. 

Jalan ini telah dirasmikan oleh Menteri Besar Selangor, Dato Harun Idris pada 11 Mac 1969. Projek jalan raya ini merupakan salah satu dari empat projek dibawah Rancangan Luar BandarDaerah Hulu Langat. Tiga projek lain dibawah rancangan yang sama turut dibina di Kampung ini, iaitu Sekolah Rendah Kebangsaan Sungai Ramal Dalam (kos RM85 ribu), Masjid Sungai Ramal Dalam ( kos RM20 ribu) dan sebuah Balairaya (Kos RM5 ribu).

Sumber:

Sa-ribu nasi bungkus utk jamuan buka jalan raya ( 1969, mac 10 ), Berita Harian, p.4 

Sham, M. (1968, May 9). Harun diminta membuka jalanraya di kampong. Berita Harian, p. 8.

"Duli Yang Maha Mulia" jadi lagu rasmi negeri Selangor.

Pada 16 Februari 1967, lagu "Duli Yang Maha Mulia" gubahan Saiful Bahri telah diangkat sebagai lagu rasmi negeri Selangor. Lagu ini dirasmikan pada 8 Mac 1967 setelah mendapat perkenan Duli Yang Maha Mulia Sultan Salehudin Abdul Aziz Shah serta Majlis Mesyuarat Dewan Diraja pada 20 Februari 1967.

Sewaktu menghasilkan lagu "Duli Yang Maha Mulia", Saiful Bahri merupakan Pengarah Orkestra Filem Negara Malaysia dan beliau juga bertanggungjawab menggubah semula lagu kebangsaan "Negaraku".

Lagu "Duli Yang Maha Mulia" merupakan lagu ketiga yang diangkat sebagai lagu rasmi, lagu pertama berjudul " Cantik Manis" yang diperkenan oleh DYMM Almarhum Sultan Sulaiman Shah bersama Raja Haji Bot pada tahun 1908. Sementara lagu kedua pula mempunyai rentak kebaratan kerana digubah oleh Daniel Ortega, seorang pemuzik dari Filipina. Lagu "Duli Yang Maha Mulia" kekal menjadi lagu rasmi negeri Selangor hingga ke hari ini.

Rujukan:

Hari Ini Dalam Sejarah/ Arkib Negara Malaysia. 1987

Selangor to have new anthem next year (5 Julai 1966), The Straits Times, p.11.

Terang Bulan recommended as anthem ( 6 Ogos 1957), The Straits Times, p.1

UKM 45 Tahun : PTSL jabatan perintis guna sistem kad perakam waktu.

Kad Perakam waktu dari model yang sama kini dipamerkan di Galeri Tuanku Canselor, Aras 2, Bangunan Canselori UKM.

Ini adalah mesin kad perakam waktu yang terawal digunakan di UKM. Sewaktu mula diperkenalkan pada Ogos 1978, Perpustakaan Tun Seri Lanang merupakan jabatan pertama yang menggunakan sistem kad perakam waktu ini bagi merekod kedatangan waktu kerja bagi 130 orang kakitangannya. Waktu perkhidmatan perpustakaan pada ketika itu adalah mulai jam 8.15 pagi hingga 11.00 malam. Mesin kad perakam waktu ini dipamerkan di Galeri Tuanku Canselor, aras 2, Bangunan Canselori UKM.

Rujukan:

Perpustakaan Tun Seri Lanang perintis kad perakam waktu. Nadi Bangi (Jilid 4), 10 Ogos 1981.

UKM 45 Tahun: Cadangan kampus tetap di Sungai Lalang, Semenyih.

Tahukah anda, Jalan Sungai Lalang, Semenyih dimana terjadinya nahas helikopter yang mengorbankan enam mangsa pada 4 April lalu pernah dicadangkan menjadi tapak kampus tetap Universiti Kebangsaan Malaysia. Menurut bekas Pendaftar Pertama Universiti Kebangsaan Malaysia, Allahyarham Tun Abdullah Mohd Salleh, Semenyih merupakan lokasi ketiga yang dicadangkan untuk dibangunkan kampus tetap UKM selepas Sungai Pusu di Gombak dan Kuala Kubu Baru. Kenyataan tersebut dibuat sewaktu diwawancara oleh Prof. Dr. Syed Arabi Idid (kini Dato' Seri) pada 3 Januari 1990, menurut Tun Abdullah, setelah beliau sendiri melawat tapak cadangan yang terletak di Jalan Sungai Lalang itu, ianya didapati tidak sesuai kerana keadaan hutan yang tebal. Rakaman penuh wawancara ini terdapat di Koleksi Arkib dan Khas, Perpustakaan Tun Seri Lanang. 

Sumber:

Tun Abdullah Mohd Salleh, Wawancara oleh Syed Arabi Idid. 3 Januari 1990, Damansara

Melayu Sumatera buka penempatan terawal di Semenyih?

Penempatan terawal yang dibuka di Semenyih ialah pada sekitar 1890an, iaitu di Jalan Sungai Lalang dan Jalan Bangi. Penempatan terawal ini dibuka oleh imigran dari Sumatera yang telah mula berhijrah ke Selangor sekitar 1880an.

Ketua masyarakat akan mendapatkan perkenan dari Sultan Selangor untuk membangunkan kawasan yang mereka pilih, setelah diperkenankan sultan, mereka akan kembali ke Sumatera untuk mendapatkan tenaga manusia bagi membangunkan kawasan berkenaan lalu terus membentuk penempatan di kawasan berkenaan. Selepas Semenyih, kawasan seterusnya yang diterokai ialah Rinching, iaitu pada 1900an.

Sumber:

P.K Voon. Malay reservations and Malay land ownership in Semenyih and ulu semenyih mukims in Selangor. Modern Asian Studies, Vol 10, No. 4 (1976), pp.509-523 ( JSTOR)

Trajedi S.Balasundram dan Tin Song Sheng

Tragedi silam yang menggemparkan tanahair. Ia seharusnya meningkatkan kesedaran tentang keselamatan kanak-kanak.

1. S.Balasundram.

Kanak-kanak mangsa dera ini ditemui berdekatan tandas HKL pada13 Mei 1990. Beliau menjadi mangsa penderaan bapa kandung sendiri. 2 hari kemudian, kanak-kanak malang berusia 26 bulan ini meninggal dunia. Peristiwa malang ini membawa kepada pengenalan talian aduan penderaan bebas tol 'Teledera' 800-3040 selain pengenalan Akta Pelindungan Kanak-Kanak 1991.

2. Tin Song Sheng

Kanak-kanak ini dilaporkan hilang pada 15 Januari 1996 selepas waktu persekolahan di Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan (C) Taman Rasah, Klang. 19 tahun berlalu, Tin Song Seng masih belum ditemui.

Rujukan:

Annie Freda Cruz. Missing Boy: Four men sought after phone tip. New Straits Times. 3 February 1996.

Baby Bala died and child abuse awareness was born. New Straits Times, 15 May 1994.

Gan, Tin menunggu kepulangan Shong Sheng. Utusan Malaysia, 28 Julai 1998.

Transmisi Automatik atau Manual pilihan pengguna?

Transmisi manual Honda Civic SH4 1990

Kenderaan dengan transmisi manual masih menguasai pasaran automotif global, namun di beberapa buah negara, kenderaan dengan transmisi automatik menjadi pilihan majoriti pengguna.

Bagi tahun 2012, hanya 36% dari keseluruhan pasaran automotif global terdiri dari kenderaan dengan transmisi automatik. Namun bagi pasaran Amerika Syarikat dan Jepun, transmisi automatik menguasai pasaran automotif mereka, malah di Amerika Syarikat kurang 10% kenderaan dengan transmisi manual didaftarkan.

Di Malaysia, secara pemerhatian, kenderaaan dengan transmisi automatik nampaknya begitu popular dikalangan pemilik yang bekerja di sekitar Lembah Kelang, malah sekolah memandu juga telah memperkenalkan dua kategori pengajaran, pemanduan manual dan pemanduan automatik dengan kadar yang berbeza. 

Rujukan:

_____ (8 January 2001). The global transmission market, Just-auto.com.

_____ (14 April 2015). JPJ kekalkan kadar bayaran lesen memandu, Bernama.

Leepu & Pittbull, Astro History Channel, 10 Oktober 2011.

Sutcliffe, Stevie (1 January 2014). The death of manual gearbox, Autocar.com.

Weinberger, Hannah (19 July 2012) Changing gears: is knowing how to drive stick in America still essentials?, CNN.

Bilakah orang Malaysia mula makan ikan sardin dalam tin ?

Oleh: Harith Faruqi Sidek

Sejarah Industri makanan dalam tin bermula di eropah sejak tahun 1975 di perancis, pada tahun 1804, Nicolas Appert (1749-1841) memperkenalkan kaedah pengawetan makanan dalam tin dan mula mengilangkan penemuan beliau di Perancis secara kecil-kecilan. Pada tahun 1818, Seorang saudagar British, Peter Durand telah memperbaharui cara pengilangan makanan dalam tin agar ianya tahan lebih lama, dan beliau memperoleh paten keatas penemuan berkenaan pada 25 Ogos 1810. Mulai dekad 1860an, industri makanan dalam tin telah berkembang dengan pesatnya di Eropah, pelbagai jenis makanan telah ditinkan, termasuk kekacang, sayuran, daging, susu dan produk perikanan, terutama ikan sadin.

Ikan sadin merupakan produk perikanan dalam tin yang sangat popular diseluruh dunia hingga ke hari ini. Produk Ikan sadin dalam tin dipercayai mula memasuki pasaran di Malaya ketika era pentadbiran British lagi, iaitu sekitar tahun 1914. Produk ikan sadin ini dikatakan diimport dari Portugal dan Spain. Pada tahun 1919, pasaran ikan sardine dalam tin di Malaya mulai dikuasai oleh produk dari amerika syarikat kerana faktor harga yang lebih murah berbanding pesaing yang lain. Pada ketika itu ikan sardin ditinkan dalam tin bujur dan didalamnya mempunyai antara 5 hingga 7 ekor ikan.

Pada tahun 1926, Malaya merupakan pasaran terbesar bagi produk ikan sardine dalam tin yang diimport dari Amerika Syarikat (Suyekichi, 1929). Makanan ini bukan sahaja menjadi pilihan para pegawai eropah yang tinggal di Malaya, tetapi juga rakyat tempatan, terutama kaum cina. Pada tahun 1938, bermulanya pengilangan makanan dalam tin di Malaya, ia dipelopori oleh syarikat Malayan Products Canning Co. Ltd yang mengeluarkan produk buah-buahan serta jus buah-buahan dalam tin, syarikat yang terletak di Pulau Pinang  ini kemudiannya mengembangkan produksi mereka dengan mengeluarkan ikan mackerel dalam tin, dan menjadi pesaing kepada ikan sardin.

Rujukan:

                 (13 April 1926). Malayan Tin, The Singapore Free Press.

                 (2 September 1926). California conquers sardine trade, The Singapore Free Press.

                 (26 Jun 1941). Malaya is canning its own food, The Straits Times.

                 (27 March 1939).”Ikan Sardine” in the kampong diet: the miner and the malay on the rivers in the ulu, The Straits Times.

                 (4 September 1926) California sardine: popular article of diet in Malaya, The Straits Times.

 Couture, Lisa, "The History of Canned Food" (2010). Academic Symposium of Undergraduate Scholarship. Paper 4.

Uno Suyekichi (1929). The Sardine Canning Industry in California (Masters of Arts Thesis, University of Southern California, USA).

RM9.95 : Nilai Perpindahan Bobby Chua ke Sarawak F.A

Bekas pemain bolasepak, Bobby Chua Kim Lun menyertai pasukan Sarawak secara rasmi apabila menandatangani kontrak pada Februari 1998, beliau dilepaskan oleh pasukan asalnya, Sabah dengan nilai RM9.95. Nilai yuran perpindahan tersebut mencetuskan kontroversi kerana ianya merpakan nilai paling rendah bagi yuran perpindahan dalam Liga Malaysia pada ketika itu. Pasukan asalnya, Sabah dikatakan sengaja meletakkan nilai berkenaan sebagai tanda marah dan tidak rela dengan tindakan Bobby menyertai pasukan jiran borneo itu.

FAM melalui presidennya sendiri melahirkan rasa kesal dengan tindakan Persatuan Bolasepak Sabah, dan beranggapan tindakan itu sebagai sengaja mahu memalukan pemain berkenaan. Bobby Chua sendiri melahirkan rasa tidak senang dengan nilai yang diletakkan oleh Persatuan Bolasepak Negeri Sabah keatas dirinya, apatah lagi mengenangkan khidmatnya selama 8 tahun bersama skuad badak itu.

Seorang lagi pemain Sabah, Jelius Ating sepatutnya menyertai pasukan Sarawak bersama Bobby, namun pemain berkenaan bertukar fikiran dan kekal bersama Sabah. Malangnya, Jelius sebelum itu telah menandatangani kontrak untuk kekal bersama Sabah sebelum bersama-sama Bobby Chua menurunkan tandatangan untuk menyertai Sarawak. Tindakan Jeliau Ating ini merupakan satu pelanggaran undang-undang dan beliau akhirnya menerima padah apabila digantung selama 3 bulan oleh Jawatankuasa Status Pemain (PSC) dibawah FAM. 

Nilai kontroversi itu ternyata tidak melemahkan semangat Bobby, musim kedua beliau bersama Sarawak menyaksikan pasukan tersebut berjaya melangkah ke Perlawanan Akhir Piala Malaysia sebelum tewas kepada Brunei dengan jaringan 2-1

Rujukan:

______(16 Februari 1998). Sabah F.A want only RM9.95 for Chua. New Straits Times.

Mohd Raji Abdullah (20 Februari 1998). Nilai RM9.95 bakar semangat Bobby, Berita Harian.

Muhd Yusof Abu Bakar (16 Februari 1998). Nilai Bobby Chua hanya RM9.95, Berita Harian.

Sariha Mohd Ali (22 Februari 1998). FAM kesal Sabah letak harga RM9.95, Berita Harian.

Vijesh Rai (24 Februari 1998). Errant Jelius gets three-months ban, New Straitst Times.

Plaza Low Yat : Disebalik nama.

Mendiang Tan Sri Low Yat

Nama Plaza Low Yat adalah bersempena nama tokoh usahawan dalam bidang pembinaan hartanah dan perhotelan, Tan Sri Low Yat. Tan Sri Low Yat merupakan pengasas Low Yat Group yang ditubuhkan pada tahun 1947. Syarikat ini terkenal dengan beberapa projek pembinaan disekitar Kuala Lumpur, antara yang terawal ialah Hotel Federal.

Hotel Federal diiktiraf sebagai hotel bertaraf antarabangsa yang pertama di Malaysia, ianya dirasmikan oleh Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj pada tahun 1957, pada ketika negara meraikan sambutan kemerdekaan.

Tan Sri Low Yat turut menerajui pembinaan hotel terawal di Langkawi, iaitu Langkawi Country Club pada tahun 1971. Pada tahun yang sama, Tan Sri Low Yat meninggal dunia, legasi beliau disambung oleh anaknya, Tan Sri Low Yow Chuan.

Pada tahun 1999, Plaza Low Yat siap dibina dan terkenal sebagai pusat jualan peralatan berkaitan teknologi maklumat dan telekomunikasi, malah premis ini pernah mendapat pengiktirafan sebagai 'Malaysia's Largest IT Mall' oleh Malaysia Book of Records pada tahun 1999.

Rujukan:

Angie Ng (14 July 2014) Low Yat's resort plans. The Star.

History and Milestone, lowyatgroup.com

Veena Babulal ( 31 August 2012) Hotel where Tunku dined. The Star.

Vijenthi Nair and Wong Pek Mei ( 21 June 2014). Hotel mogul Tan Sri Low Chuan wins tourism awards for outstanding contributions. The Star.

Kilang Bunga api di Semenyih Meletup.

Pada 22 Julai 1992, telah berlaku letupan yang memusnahkan bahagian produksi kilang Bunga api Matan Maju Fireworks Sdn Bhd. Kejadian yang berlaku pada sekitar jam 4.45 petang itu telah mengorbankan nyawa seorang pekerja, manakala 4 orang lagi mengalami kecederaan. 

Kilang berkenaan yang terletak di kawasan perindustrian Baranang merupakan kilang bunga api terbesar di Malaysia sejak ditubuhkan pada tahun 1987, ianya merupakan syarikat usahasama diantara Malaysia dengan Britain. Kerugian akibat kejadian berkenaan adalah kira-kira RM50,000.

Peristiwa ini mengimbau kembali tragedi setahun sebelumnya, iaitu kebakaran kilang mercun Bright Sparklers di Sungai Buloh pada 7 Mei 1991.

Sumber:

Factory has permit, says acting district officer (23 July 1992), News Straits Times.

Fireworks firm a Malaysian-British venture (23 July 1992), News Straits Times

Juhaidi Yean Abdullah (24 July 1992) Firm seeks to move fireworks stocks. News Straits Times.

R.V Veera, K.Vijayan, M.Jefri Razali ( 23 July 1992) Fireworks factory blasts kill two, hurt four. News Straits Times.

Lemang terpanjang di Malaysia dihasilkan.

Laporan akhbar New Straits Times, 25 Julai 1988.

Cubaan pertama menghasilkan lemang terpanjang diusahakan oleh Restoran Rasa Utara di Kuala Lumpur pada 24 Julai 1988. Lemang didalam buluh sepanjang 10 meter itu mengambil masa 5 jam untuk dimasak dengan bantuan 6 orang pekerja. Kos keseluruhan penghasilan lemang ini ialah sebanyak RM270.

Lemang berkenaan kemudiannya dipotong kepada 400 keping dan setiap satu dijual bersama rendang dengan harga RM1, hasil jualan disumbangkan ke Pusat Pemulihan Orang Cacat di Cheras.

Rekod semasa lemang terpanjang didalam Malaysia Book of Records ialah 200 meter oleh Rukun Tetangga Daerah Gombak pada 2001. Namun kaedahnya berbeza, lemang berkenaan disusun secara menegak sepanjang 200 meter bukannya dalam sebatang buluh. Sebatang buluh boleh mencapai ketinggian kira-kira 40 meter.

Rujukan:

Gombak RT's 200 metre effort is a 'Lemang ' record ( 3 mei 2001) New Straits Times.

Mohd Hairi Abd. Majid (3 Feb 2001) Pelajar UKM catat rekod bakar lemang. Utusan Malaysia.

Longest Lemang in the world? ( 25 Julai 1988) New Straits Times.

Tragedi minit ke-88 : imbasan perlawanan Malaysia menentang Arab Saudi tahun 1993 dan 2015.

Oleh: Harith Faruqi Sidek

Minit ke-88, 3 Mei 1993 : Malaysia terpaksa berpuas hati dengan keputusan seri 1-1 menentang pasukan pilihan Arab Saudi di Stadium Merdeka dalam perlawanan kelayakan Piala Dunia 1994. Malaysia mendahului pada minit ke-34 melalui jaringan Mubin Mokhtar, namun dua minit sebelum masa penuh perlawanan, Arab Saudi dihadiahkan sepakan penalti setelah Fahad Mahalel 'dijatuhkan' dalam petak penalti oleh K.Gunalan, walaupun kelihatan seperti pemain Arab Saudi itu sengaja menjatuhkan diri, penalti berjaya disempurnakan oleh Khalid al-Muwaillid. Arab Saudi kemudiannya berjaya layak ke Piala Dunia 1994 di Amerika Syarikat dimana meraka berjaya mara sehingga ke pusingan kedua. Dalam kejohanan yang sama juga pemain Arab Saudi, Saed Owairan telah menjaringkan antara gol tercantik dalam sejarah Piala Dunia sewaktu mereka menewaskan pasukan Belgium 1-0. Pasukan Malaysia ketika itu dibimbing oleh Ken Worden sementara Arab Saudi dilatih oleh Jose Candido Sottomaior.

Minit ke-88, 8 September 2015 : Perlawanan kelayakan Piala Dunia 2018 / Piala Asia 2019 diantara Malaysia menentang Arab Saudi terpaksa dihentikan akibat faktor keselamatan. Perlawanan berkenaan terpaksa dihentikan pada minit ke-88 apabila sebahagian penyokong Malaysia melemparkan suar ke tengah padang, pada ketika itu pasukan Malaysia sedang ketinggalan 1-2. Pasukan Malaysia mendahului pada minit ke-70 melalui Safiq Rahim sebelum Arab Saudi membalas dengan dua gol pada minit ke-73 dan 76. Jurulatih Malaysia ialah Datuk Ong Kim Swee, sementara Bert Van Marwijk merupakan jurulatih bagi Arab Saudi. Bert Van Marwijk pernah membawa pasukan Belanda ke final Piala Dunia 2010, namun tewas kepada pasukan Sepanyol.

Rujukan:

Kelayakan Piala Dunia: Penyokong baling suar ke padang, perlawanan dihentikan (8 September 2015). Astro Awani.

Lazarus Rokk (4 May 1993). A Crying Shame: gallant Malaysia denied victory by dubious penalty two minutes from time. New Straits Times.

1994 FIFA World Cup Group F at www.fifa.com.

Jerebu di Malaysia: 1960 - 2015

Kali pertama kejadian jerebu dilaporkan berlaku di Malaysia ialah pada tahun 1960, namun ianya disebabkan oleh faktor tempatan seperti pembakaran terbuka, pembakaran bahan api dari industri perkilangan dan kenderaan.

Kejadian jerebu tahun 1983 merupakan kali pertama ia benar-benar mengganggu kehidupan rakyat Malaysia. Jerebu tahun 1983 ini disebabkan fenomena El Nino dan ditambah pula dengan pembakaran hutan di Kalimantan. Kualiti udara yang buruk juga menyebabkan MAS terpaksa menunda 16 penerbangan mereka, manakala 3 penerbangan lagi dibatalkan.

Tahun seterusnya negara dilanda jerebu teruk ialah pada Ogos 1990, Jun 1991,Oktober 1991 dan Ogos 1994.

Tahun 1997, berlakunya episod terburuk jerebu di Malaysia. Hampir seluruh negara diselaputi asap tebal selama hampir enam bulan, malah bacaan Indeks Pencemaran Udara (IPU) disesetengah kawasan melewati paras bahaya.

Episod jerebu di Malaysia muncul kembali pada 2005, 2006, 2013 dan 2015.

Sumber:

Days of Haze (24 April 1983). New Sunday Times, p.10.

Hamidi Ismail, Tuan Pah Rokiah Syed Hussain.2001. Hubungan Jerebu dengan kes Asma : Kajian di beberapa buah hospital di Lembah Klang. Akademika 59 (Julai):117-127.

Jamal Othman, Mazura Sahani, Mastura Mahmud, Md Khadzir Sheikh Ahmad. 2014. Transboundary smoke haze pollution in malaysia: inpatient health impacts and economic valuation. Environment Pollution 189:194-201.

Noraini Shariff (2 Februari 1993). Relatively haze-free year in the offing. New Straits Times, p.13.

Jalan Othman: Disebalik nama dan ITM 'Generasi J.O'

Oleh: Harith Faruqi Sidek

Jalan Othman yang terletak di Petaling Jaya dinamakan sempena nama Menteri Besar Selangor Ketiga, Dato’ Othman Mohamed. Dato’ Othman menjadi Menteri Besar Selangor mulai Mac 1953 sehingga September 1954. Beliau dilantik menjadi Menteri Besar setelah penyandang terdahulunya, Raja Tun Uda Raja Muhammad dilantik menjadi Pesuruhjaya Malaya di London, dan pada ketika itu Dato’ Othman merupakan Setiausaha Kerajaan Negeri Selangor. Kedua pemimpin ini kemudiannya bertukar jawatan semula sebaik Raja Tun Uda menamatkan perkhidmatannya sebagai Pesuruhjaya di London, beliau kembali dilantik menjadi Menteri Besar Selangor, sementara Dato’ Othman pula menggantikan beliau sebagai Pesuruhjaya Malaya ke London. 

Sewaktu menjadi Menteri Besar Selangor, Dato’ Othman pernah melalui peristiwa cemas, dimana beliau terselamat daripada serangan hendap oleh komunis di Bukit Fraser pada tahun 1953. Pada ketika itu beliau sedang bercuti di kawasan tanah tinggi berkenan. Serangan hendap terancang itu walaubagaimanapun sempat dipatahkan oleh pasukan keselamatan, Dato’ Othman dibawa meninggalkan Bukit Fraser dengan diiringi pasukan keselamatan lengkap dengan kereta perisai. Berdasarkan maklumat yang diperolehi oleh pasukan keselamatan, tiada bukti yang menunjukkan serangan berkenaan ditujukan kepada Menteri Besar Selangor itu, dan kehadiran Dato’ Othman di Bukit Fraser juga mungkin tidak disedari oleh pihak komunis.

Dato’ Othman juga menganggotai jawatankuasa penyatuan kerajaan persekutuan dengan Singapura dibawah usaha yang dikenali sebagai ‘Satu Malaya’ (One Malaya) pada tahun 1953. Jawatankuasa yang dipengerusikan oleh Pesuruhjaya Tinggi, Malcolm McDonald ini melibatkan dua kumpulan perwakilan, iaitu wakil kerajaan Persekutuan dan kumpulan perwakilan dari Singapura, kedua kumpulan ini membincangkan perkara-perkara kearah persetujuan percantuman dua gugusan ini. Dato’ Othman, selaku Menteri Besar Selangor menganggotai perwakilan kerajaan persekutuan bersama-sama dengan pemimpin besar lain antaranya Dato Onn Jaafar, Tunku Abdul Rahman dan Tun H.S Lee.

Jalan Othman sememang tidak asing bagi warga ITM, kerana disinilah lahirnya generasi awal yang dikenali sebagai ‘Generasi Jalan Othman’ atau singkatannya ‘J.O’. Antara yang pernah menjadi ‘Generasi Jalan Othman’ yang terawal ialah graduan dalam bidang Perakaunan, Perundangan, Pentadbiran Awam, Pengurusan Perniagaan, Sains Gunaan dan Teknologi, Kejuruteraan, Sains Aktuari, Sains Komputer dan Sains Perpustakaan. Dikalangan lepasan Sains Perpustakaan (kini Pengurusan Maklumat), Generasi Jalan Othman ini merupakan ‘Super Senior’. Kajian Sains Perpustakaan mula diperkenalkan pada tahun 1968 di Kampus Jalan Othman, sewaktu mula diperkenalkan, jabatan ini diletakkan dibawah Kajian Pentadbiran Awam dan Undang-Undang serta menawarkan Kursus kelayakan professional dalam bidang Sains Perpustakaan, iaitu Associationship Library Association, United Kingdom atau A.L.A - UK. Jabatan ini kemudiannya dinaiktaraf menjadi Kajian Sains Perpustakaan pada tahun 1970 dan beroperasi di Kampus Jalan Othman selama 18 tahun (1968 -1972, 1979 – 1993) secara kumulatifnya sebelum berpindah ke Kampus Shah Alam. 

Pengenalan Jabatan Sains Perpustakaan ini telah memberi impak yang besar kepada bidang kepustakawanan di Malaysia, kerana sebelum ia diperkenalkan, hanya terdapat 35 orang pustakawan sahaja di Malaysia yang mempunyai kelayakan ikhtisas. (Hedwig Anwar, 1968). 

Rujukan:

____ (19 June 1949). New Mentri Besar. The Straits Times

____ (2 September 1954). The Raja Muda says goodbye to the new London Comissioner. New Straits Times.

____ (4 September 1954). New Road – Jalan Othman. New Straits Times.

____ (18 Disember 1968). Institut Teknoloji Mara ambil 1,000 pelajar lagi . Berita Harian.

____ (12 May 1953). The First Step to 'One Malaya'. The Straits Times.

____ (25 Disember 1953) Captured plans show plot for ambush on Fraser's Hill : Mentri Besar, Watherston were likely victim. The Straits Times.

____ (27 Ogos 1998). Sains Perpustakaan imejnya sukar dikikis. Utusan Malaysia.

Faculty of Information Management at http://fim.uitm.edu.my/v1/index.php/faculty/history (diakses pada 29 September 2015).

Hedwig Anuar.(1968) Blueprint for Public Library development in Malaysia. Persatuan Perpustakaan Malaysia.

Nama asal Jalan Bukit Aman dan Jalan Istana.

Pada bulan September tahun 1970, dua batang jalan di Kuala Lumpur telah dinamakan semula, Jalan Bluff dimana terletaknya ibupejabat Polis Diraja Malaysia telah dinamakan sebagai Jalan Bukit Aman. Sementara jalan menuju Istana Negara telah dinamakan Jalan Istana, sebelumnya ia dikenali sebagai Jalan Taylor.

Rujukan:

------ (2O September 1970). Tukar Nama, Berita Harian.

------ (22 September 1970 ). Tukar Nama Jalan. Berita Harian.

Google maps.