Etimologi nama Inggeris bagi beberapa tempat dan bangunan di Malaysia.

Oleh : Harith Faruqi Sidek

Sebagai bekas tanah jajahan British, pastinya wujud kesan-kesan dari pendaratan kolonialisma di Tanah Melayu. Antara yang terkesan ialah rekabentuk binaan, tatacara pentadbiran serta model sistem perundangan, malah kesan itu lebih jelas lagi dengan penamaan beberapa penempatan dan binaan di Malaysia yang bersempena dengan tokoh-tokoh era kolonial. Walaupun ada diantara nama-nama yang ber’bau’ inggeris itu telah ditukar, namun tidak kurang juga yang masih laku dipakai hingga ke hari ini. Justeru etimologi sesuatu nama yang diwartakan bagi sesebuah kawasan dan binaan itu amat menarik untuk diselidiki, maka berikut adalah beberapa kawasan dan binaan di Malaysia yang mempunyai nama Inggeris beserta etimologinya.

Nama Tempat	Etimologi
Beaufort, Sabah.	Dinamakan sempena Sir L.P Beaufort, Gabenor Tanah Jajahan Borneo Utara.
Bukit Maxwell (Bukit Larut), Perak	Dinamakan sempena Sir William Edward Maxwell, Penolong Residen British di Perak .
Cameron Highland, Pahang	Dinamakan sempena William Cameron, Juruukur British yang ditugaskan membuat pemetaan kawasan tanah tinggi berkenaan.
Fort Cornwallis, Penang	Dinamakan sempena Charles Cornwallis, Gabenor Jeneral di Bengal, India.
Fraser’s Hill, Pahang	Bersempena nama Louis James Fraser, seorang pengembara dan pengusaha bijih timah berketurunan Scotland. Beliau telah membuka dan memulakan perusahaan bijih timah di kawasan ini.
Georgetown, Penang	Dinamakan sebagai tanda penghormatan kepada King George III, Raja England.
Jalan Conlay, Kuala Lumpur	Dinamakan sempena  W.L Conlay, Wakil British yang pertama di Terengganu, beliau kemudianya menjadi Pesuruhjaya Polis di Kuala Lumpur.
Jalan Gurney ( Jalan Semarak), Kuala Lumpur	Dinamakan sempena  nama Sir Henry Lovell Goldsworthy Gurney, Pesuruhjaya Tinggi British di Malaya. Beliau mati dibunuh oleh Komunis sewaktu perjalanan ke Bukit Fraser pada tahun 1951 ketika zaman darurat.
Jalan Guthrie, Kuala Lumpur	Dinamakan sempena  nama James Guthrie Davidson, Residen British yang pertama di Selangor 1875-1876.
Jalan Travers, Kuala Lumpur	Tokoh disebalik nama tersebut  ialah Dr. E.A.O Travers, beliau merupakan “Doktor Tinggi” negeri Selangor, State surgeon of Selangor dan Presiden Kelab Selangor (Selangor Turf Club)
Jesselton (Kota Kinabalu), Sabah	Dinamakan sempena  nama Sir Charles James Jessel, Peguam, Majistret, ahli perniagaan serta Naib Pengerusi British North Borneo Company (BNBC) (1903 - 1909).
Port Birch (Tenom), Sabah	Dinamakan sempena  nama Sir Earnest Woodford Birch, Residen Inggeris ke-8 di Perak serta Gabenor British di Labuan. Beliau juga merupakan anak sulung kepada James Wheeler Woodford Birch (J.W.W. Birch) yang mati dibunuh di Perak pada tahun 1876.
Port Dickson, Negeri Sembilan	Dinamakan sempena  nama Sir John Frederick Dickson, Setiausaha Negeri-negeri Melayu Bersekutu.  (1885– 1891).
Port Weld ( Kuala Sepetang), Perak dan Jalan Weld (Jalan Raja Chulan), Kuala Lumpur.	Dinamakan sempena  nama Sir Frederick Aloysius Weld, Gabenor Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
Province Wellesley (Seberang Prai), Pulau Pinang	Dinamakan sempena  nama Pegawai British, Richard Colley Wesley, beliau kemudiannya dikenali sebagai Lord Wellesley. Beliau merupakan Gabenor British di Madras dan kemudiannya menjadi Gabenor Jeneral di Bengal.
Pulau Carey, Selangor	Dinamakan sempena  nama Edward Valentine John Carey, Ahli perniagaan berketurunan inggeris yang membuka ladang getah di pulau tersebut.
Teluk Anson (Teluk Intan), Perak	Dinamakan sempena  nama Sir Archibald Edward Harbord Anson, Leftenan gabenor Inggeris  di Pulau Pinang.
Sekolah Menengah Kebangsaan Clifford di Kuala Kangsar, Perak dan Kuala Lipis, Pahang	Dinamakan sempena  nama Sir Hugh Charles Clifford, Pembantu Residen British di Perak dan kemudiannya menjadi Residen British di Pahang.
Kampung Morten, Melaka	Dinamakan sempena  nama Pesuruhjaya Inggeris di Tanah Melayu, Frederick Joseph Morten. Beliau juga bertanggungjawab keatas urusan percukaian di Negeri Melaka.
Sekolah Menengah Anderson, Ipoh, Perak	Dinamakan sempena  nama Sir John Anderson, Gabenor Negeri-negeri Selat.
Jalan Treacher (Jalan Sultan Ismail), Kuala Lumpur.	Dinamakan sempena  nama Sir William Hood Treacher , Residen General di Malaya. Beliau sebelum itu pernah menjadi   residen British di Selangor dan Perak.
Felda L.B. Johnson, Negeri Sembilan	Dinamakan sempena Lyndon B. Johnson, Presiden Amerika Syarikat yang melawat kawasan itu pada tahun 1966.
Jalan Templer dan Templer’s Park, Selangor	Dinamakan sempena  nama Tun Sir Gerard Walter Robert Templer, Pesuruhjaya Tinggi British di Malaya 1952- 1954.
Lebuh Campbell, Pulau Pinang	Dinamakan sempena  nama Sir George William Robert Campbell , Gabenor British di Pulau Pinang (1872-1873).
Butterworth, Pulau Pinang	Dinamakan sempena  nama William John Butterworth, Gabenor British di Singapura (1843-1851).
Jalan Bellamy, Kuala Lumpur	Dinamakan sempena  nama H.F. Bellamy, beliau merupakan Pengarah Jabatan Kerjaraya, Kuala Lumpur  ( Public Works Department). Beliau juga pernah mengetuai pasukan Sukarelawan Bomba negeri Selangor.
Port Swettenham, Selangor	Dinamakan sempena  nama Frank Athelstane Swettenham, Residen British di Perak dan Selangor.
Jalan Guillemard (Jalan Duta), Kuala Lumpur	Dinamakan sempena  nama Sir Laurance Nunns Guillemard, Gabenor Negeri-negeri Selat dan Pesuruhjaya Tinggi British di Malaya.
Jalan Mounbatten, Kuala Lumpur	Dinamakan sempena  nama Lord Louis Francis Albert Victor Nicholas George Mountbatten, Pemerintah Tertinggi Tentera British.
Jalan McAllister, Penang	Dinamakan sempena  nama Kolonel Norman McAllister, Gabenor British di Pulau Pinang (1807-1810)
Jalan Kimberley, Penang	Dinamakan sempena  nama John Wodehouse, atau gelaran beliau Earl of Kimberley, Setiausaha Negeri jajahan British.
Jalan Farquhar, Pulau Pinang	Dinamakan sempena  nama Robert Townsend Farquhar, Leftenan Gabenor di Pulau Pinang (1804-1805).

Namun tidak semua nama inggeris yang diberi itu adalah bersempena nama pegawai atau pemerintah, ada juga nama yang diberi atas dasar peranannya atau perkara yang menjadi mercu tanda sesuatu kawasan tersebut, sebagai contoh Brickfields. Nama Brickfields diberi bersempena perusahaan batu-bata yang berkualiti dikawasan ini, malah sebuah kilang batu-bata telah dibina khas bagi membekalkan bahan berkenaan untuk pembinaan Bangunan Sultan Abdul Samad. 

Dalam membicarakan kesan peninggalan era kolonialisma ini, para pembicara sejarah mempunyai pertentangan pendapat atas perkara pengekalan nama yang bernafas inggeris ini. Satu pihak mahukan nama-nama inggeris ini digantikan dengan nama baru yang membawa identiti kebangsaan, mana kala di satu pihak lagi berpendapat langkah penamaan semula itu akan menghakis jejak sejarah yang sudah nyata menjadi sebahagian dari sejarah tanahair lantas ianya wajar dikekalkan. 

Rujukan :

Bonney, R. (1971). Kedah 1771- 1821 : the search for security and independence. Kuala Lumpur : Oxford University Press. (DS598.K28B65)

Buyong Adil. (1971). Sejarah Johor.Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. (DS598.J7B8)

Buyong Adil. (1972). Sejarah Pahang. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. (DS598.P3B8)

Buyong Adil. (1972). Sejarah Perak. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. (DS598.P4B8)

Buyong Adil. (1981). Sejarah Selangor. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. (DS598.S43B8)

D.S Ranjit Singh. (2000). The making of Sabah 1865- 1941. Kuala Lumpur : UM Press. (DS597.336)

Hairi Abdullah (ed.). (1995). Sejarah pembangunan dan perubahan citra Kuala Lumpur. Kuala Lumpur : Penerbitan Sejarah. (DS599.K8T57).

Hoyt, Sarnia Heyes. (1991). Old Penang. Singapore : Oxford University Press. (DS598.P5H69)

Hoyt, Sarnia Heyes. (1993). Old Malacca. Kuala Lumpur : Oxford University Press. (DS598.M33H69)

http://cameronlongstayservice.blogspot.com/2011/04/information-useful-contacts-cameron.html

http://newspapers.nl.sg/Digitised/Article/straitstimes19250604.2.61.aspx (conlay)

http://newspapers.nl.sg/Digitised/Article/straitstimes19270326.2.62.aspx (travers)

http://www.historyplace.com/unitedstates/revolution/revwar-77.htm (cornwallis)

http://www.ipohworld.org/search8/result.asp?strid=2844 (E.W Birch)

http://www.palmspringsresortcity.com/aboutus/history.aspx (john dickson)

http://www.penang-traveltips.com/governors-of-the-straits-settlements.htm

http://www.wonderfulmalaysia.com/attractions/bukit-larut-maxwell-hill.htm

Kassim Thukiman. (2011). Sejarah Johor dalam pelbagai perspektif. Johor : UTM Press. (DS598.J7K356)

Lam Seng Fatt. (2000). Insider’s Kuala Lumpur. Shah Alam : Times Books International. (DS599.K8L35)

Tregonning, Kennedy Gordon. (1960). North Borneo. London : Her Majesty’s Stationary office. (DS597.336.T75)

Wikipedia.org./